Theo thống kê của Cục Thống kê Úc, cộng đồng người Việt đứng thứ sáu trong danh sách các cộng đồng nhập cư lớn nhất tại Úc. Số liệu thống kê của Bộ Nội vụ Australia cũng cho thấy, Việt Nam có số lượng du học sinh đứng thứ 6 tại Australia. Việc có bằng lái xe của Úc rất quan trọng giúp cho người nhập cư nói chung cũng như cộng đồng người Việt nói riêng có thể di chuyển dễ dàng hơn.

Cùng gia đình sang Úc định cư từ năm 2014, anh Chris Nguyễn hiện đang là huấn luyện viên dạy lái xe tại trường Easy Pass do anh sáng lập tại thành phố Sydney, bang NSW, Australia.

Sau hơn 6 năm, anh Chris đã giúp khoảng 800 học viên lấy bằng lái xe tại Úc. Chỉ riêng trong năm 2023, tính đến giữa tháng 12, 186 học viên do anh Chris hướng dẫn đã thi đỗ bằng lái xe Úc. Học viên của anh Chris đa số là người Việt Nam có nhu cầu sang Úc sinh sống, học tập và làm việc.

Anh Chris (bên phải) cùng học viên của mình. Ảnh do nhân vật cung cấp.

Theo anh Chris, để thuận tiện trong việc học và thi bằng lái xe ô tô tại Úc, người Việt nhập cư cần ghi nhớ 5 khác biệt cơ bản trong việc lái ô tô ở Việt Nam và Úc sau đây:

1. Tay lái nghịch:

Đây là sự khác biệt rõ nét nhất khi ở Úc người lái ngồi ghế bên phải và đi phần đường phía bên trái, ngược hẳn với những nước tay lái thuận như Việt Nam. Bởi vậy, dù Úc cho phép khách du lịch sử dụng bằng lái từ nước ngoài để lái luôn khi tới Úc, nhưng đa số khách du lịch e dè khi thấy ngược tay lái, trong khi dân sở tại lái xe rất nhanh khi tham gia giao thông.

2. Quy tắc giao thông và sự nhường đường:

Ở Úc, luật nhường đường rất rõ ràng và hiếm khi có giao lộ đồng mức trong hệ thống giao thông. Mọi giao lộ như ngã ba, ngã tư, vòng xuyến... đều có phân mức ưu tiên bằng vạch đứt nét (Give way), hay vạch liền (Stop), trừ khi tại giao lộ ngã ba đường cụt (T bone) có ít phương tiện giao thông, khi đã rõ mức ưu tiên cho trục đường chính thì họ mới bỏ kẻ vạch. Khi có va chạm, dựa vào mức ưu tiên là có thể phân định đúng sai và mức bồi thường rất cao kể cả qua bảo hiểm hay tự làm tại các xưởng sửa xe.

“Để đảm bảo an toàn và tránh bị trả nhiều tiền, các tài xế lái xe ở Úc phải tuân thủ tuyệt đối luật nhường đường”.

3. Vòng xuyến và biển dừng tuyệt đối "Stop"

Một trong những khác nhau cơ bản khi lái xe ở Úc so với Việt Nam đó là vòng xuyến và biển dừng tuyệt đối "Stop". Trong khi Việt Nam thường ít sử dụng biển stop và vòng xuyến với mục đích giảm tốc độ và duy trì luồng giao thông, ở Úc, chúng có những quy tắc sử dụng cụ thể và cần được tuân thủ nghiêm ngặt.

Vòng xuyến, hay còn gọi là bùng binh ở Úc thường hoạt động theo chiều kim đồng hồ. Khi tham gia giao thông tại đây, người lái xe phải nhường đường cho những phương tiện ở bên phải đi thẳng hoặc rẽ phải, và các xe đối diện đi tới đang vào rẽ phải, điều này khác biệt so với Việt Nam, nơi mà việc nhường đường có thể phụ thuộc vào tình huống cụ thể.

Biển dừng tuyệt đối "Stop" thường được sử dụng ở các điểm giao cắt quan trọng. Ở Úc, khi đến gần biển stop, người lái xe phải dừng tuyệt đối trong mọi trường hợp. Người lái xe chỉ được phép đi vào giao lộ khi đảm bảo có khoảng cách an toàn và không gây cản trở cho các dòng xe khác được ưu tiên hơn. Quy tắc này có thể tạo ra sự chậm trễ trong luồng giao thông phía kém ưu tiên, nhưng nó đảm bảo an toàn và trật tự.

4. Quy trình học lái xe và phân cấp bằng lái

Australia có 6 bang và hai vùng lãnh thổ và mỗi bang có quy định riêng biệt về quá trình lấy bằng lái. Tuy nhiên về cơ bản quá trình này thường bao gồm 3 giai đoạn với thời gian tổng cộng khoảng 3 năm để có được bằng lái đầy đủ (unrestricted licence).

Giai Đoạn 1: Thi bằng lý thuyết L (Learner License).

Người muốn lấy bằng lái ở bang NSW có thể bắt đầu học và thi lý thuyết luật đường bộ từ khi tròn 16 tuổi. Sau đó, bạn phải tham gia kỳ thi lý thuyết trên máy tính bao gồm 45 câu trắc nghiệm kiểm tra kiến thức an toàn giao thông. Khi đạt yêu cầu, bạn sẽ được cấp Learner licence và có thể bắt đầu tập thực hành với các trường dậy lái xe hoặc có thể tập với người thân có bằng full license.

Giai Đoạn 2: Thi bằng lái tạm thời P (Provisional License).

Theo quy định của bang NSW, sau khi có bằng L tối thiểu 12 tháng cho người dưới 25 tuổi, đồng thời phải trải qua 120 giờ học lái xe thực tế, có ghi nhận trong sổ logbook hoặc app mới đủ điều kiện thi thực hành (Driving test) để lấy bằng P1 (P đỏ). Trước đó, người có bằng L cũng cần thi thêm 1 bài thi trên máy tính về xử lý tình huống Hazard Perception Test (HPT). Với những người tròn 25 tuổi trở lên được miễn tính thời gian tối thiểu nhưng vẫn thi đủ hai bước như trên.

 “Thi thực hành Driving test tương đương với thi bằng lái xe ở Việt Nam nhưng có khác biệt là nguyên tắc "ba thật", xe thật, đường thật và người chấm thi là người thật. Người lái xe phải lái xe ra đường giao thông thật dưới sự giám sát của giám khảo”.  

Một bài thi trọn vẹn kéo dài khoảng nửa giờ với các tiêu chí sát hạch về quản lý tốc độ, vị trí, ra quyết định kèm với quan sát, xử lý tình huống và điều khiển xe.

Khi đạt được yêu cầu điểm tối thiểu là 90% đồng thời không bị bất cứ một lỗi trượt (Fail Item) nào, thí sinh sẽ được nâng cấp lên bằng P đỏ. Từ đây, họ có thể lái xe độc lập mà không cần giám sát từ người có bằng đầy đủ nhưng sẽ có rất nhiều hạn chế về tốc độ, số hành khách, loại phương tiện cho phép lái, tuyệt đối không được sử dụng điện thoại di động và nhiều mức phạt rất cao trong khi số điểm bằng lái (demerit point) chỉ vỏn vẹn có 4 điểm.

Giai Đoạn 3: Nâng cấp lên P2 và bằng lái xe đầy đủ.

Sau 12 tháng từ khi có bằng P đỏ, nếu không có vi phạm đến mức bị treo bằng lái, người lái xe sẽ được chuyển lên bằng P2 (P xanh) bằng cách làm thủ tục nâng cấp trực tuyến hay đến các điểm dịch vụ một cửa Service NSW. Lúc này, số điểm bằng lái được tăng lên 7 nhưng vẫn áp dụng hệ số phạt nặng cho vi phạm tốc độ, tuyệt đối không có nồng độ cồn như mức P1 và nhiều hạn chế khác.

Để có được bằng lái đầy đủ, người lái xe có bằng P2 cần tiếp tục giữ bằng thêm 24 tháng và không có vi phạm đến mức bị treo bằng lái. Người có bằng hoàn chỉnh có 13 điểm và được dỡ bỏ một số hạn chế như có thể sử dụng điện thoại, nghe nhạc và đàm thoại qua tai nghe Bluetooth, dùng chức năng chỉ đường và có mức độ cồn trong máu cho phép là 0,05 đơn vị đo nồng độ cồn BAC.

Anh Chris cho biết, trên thực tế, không phải ai cũng cần trải qua toàn bộ quá trình trên nếu đã có bằng lái xe loại tương đương ở nước khác.

“Theo qui định tại bang NSW, người đã có bằng lái xe Việt Nam muốn chuyển đổi sang bằng Úc thì cần thi lý thuyết và thực hành, được miễn thi xử lý tình huống HPT, số năm kinh nghiệm được chuyển đổi ngang sang mức tương đương khi lấy bằng Úc”.

5.Mức phạt vi phạm giao thông ở Úc rất nghiêm khắc

Ở Úc, hệ thống phạt vi phạm giao thông được thiết lập rất nghiêm khắc và đa số là phạt nguội qua hệ thống camera. Nếu vi phạm luật giao thông, tài xế sẽ phải đối mặt với mức phạt tài chính đáng kể.

Ví dụ, với việc vượt quá giới hạn tốc độ, mức phạt có thể dao động từ 124 đô la Úc đến 3.860 đô la Úc, tùy thuộc vào mức độ vi phạm. Ngoài ra, người vi phạm giao thông tại Úc nếu mắc lỗi nặng sẽ không chỉ nhận hình phạt tài chính mà còn bị áp dụng việc trừ điểm lái xe và phạt tù. Một số vi phạm sẽ bị áp dụng hình phạt gấp đôi bao gồm cả trừ điểm và phạt tiền vào dịp nghỉ lễ hay dịp nghỉ cuối tuần kéo dài (long weekend).

Anh Chris nhấn mạnh: “Nhiều người đã có bằng lái xe tại Việt Nam khi qua Úc thường lo ngại về tay lái nghịch. Tuy nhiên, theo kinh nghiệm cá nhân mình thì tay lái nghịch lại không phải là vấn đề lớn. Chỉ vài buổi luyện tập bạn sẽ nhanh chóng làm quen với loại tay lái này”.

“Điều cần lưu ý nhất đối với người Việt khi lái xe tại Úc đó là: chú ý luật nhường đường. Ở Úc luật giao thông rất rõ ràng, ai sai người đó phải chịu trách nhiệm. Vì vậy khi lái xe ở Úc bạn cần phải tuân thủ tuyệt đối luật nhường đường để tránh những rủi ro, nguy hiểm trong quá trình lái xe”./.

Thoibaovietuc.com