Năm 2023, Việt Nam và Australia kỷ niệm 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao (26/2/1973-26/2/2023) và 5 năm Quan hệ Đối tác Chiến lược (15/3/2018-15/3/2023). Trong bối cảnh đó, từ ngày 3-4/6, Thủ tướng Australia Anthony Albanese có chuyến thăm chính thức Việt Nam. Nhân dịp này, Tiến sĩ Nguyễn Hồng Hải – nghiên cứu viên của Trung tâm Tương lai Chính sách, Đại học Queensland – đã có những đánh giá, phân tích về mục đích, ý nghĩa của chuyến thăm cũng như triển vọng quan hệ song phương.

Trước hết, theo Tiến sĩ Nguyễn Hồng Hải, chuyến thăm của Thủ tướng Anthony Albanese đã được hai nước lên kế hoạch từ trước trong tổng thể các hoạt động kỷ niệm 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao và 5 năm thiết lập quan hệ đối tác chiến lược giữa hai nước. Trong buổi tiếp Bộ trưởng Thương mại và Du lịch Australia Don Farrell ngày 17/4, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã nhờ ông Don Farrell chuyển lời mời Thủ tướng Albanese thăm chính thức Việt Nam. Với bối cảnh như vậy, chắc chắn chuyến thăm này sẽ rất ý nghĩa và được cả hai nước mong đợi.

Điều đáng lưu ý là rất hiếm khi trong cùng một năm và chỉ cách nhau có 2 tháng, cả Toàn quyền Australia với tư cách là nguyên thủ quốc gia và Thủ tướng Australia trên cương vị là người đứng đầu chính phủ lại sang thăm chính thức một quốc gia. Điểm đặc biệt này cho thấy phía Australia không chỉ coi trọng dấu mốc kỷ niệm quan hệ ngoại giao giữa hai nước mà còn rất xem trọng Việt Nam trong quan hệ song phương trên mọi góc độ - từ chính trị, kinh tế, thương mại, đầu tư, giáo dục, an ninh, quốc phòng đến những lĩnh vực mới như chống biến đổi khí hậu, kinh tế xanh và năng lượng xanh; đồng thời đề cao vị thế và vai trò của Việt Nam trong chính sách đối ngoại đa phương của Australia với khu vực Đông Nam Á và rộng hơn là khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương.

Cá nhân Thủ tướng Albanese là người có tình cảm với Việt Nam. Trong các cuộc tiếp xúc với lãnh đạo cấp cao của Việt Nam và qua các kênh ngoại giao, Thủ tướng Albanese đều bày tỏ mong muốn thăm Việt Nam. Có thể nói, Việt Nam là nước thứ hai trong ASEAN, sau Indonesia, Thủ tướng Albanese thực hiện chuyến thăm chính thức sau khi Công đảng lên cầm quyền từ tháng 5/2022. Thủ tướng Albanese cũng là thủ tướng Australia thứ ba thăm chính thức Việt Nam sau các chuyến thăm của Thủ tướng Paul Keating năm 1994 và Thủ tướng Scott Morrison năm 2019.

Tiến sĩ Nguyễn Hồng Hải tin rằng chuyến thăm của Thủ tướng Anthony Albanese sẽ đưa quan hệ song phương Việt Nam-Australia lên một tầm cao chiến lược mới, làm sâu sắc sự hợp tác chiến lược trên các lĩnh vực đã và đang được triển khai, đồng thời thúc đẩy sự hợp tác chiến lược sang các lĩnh vực mới như chống biến đổi khí hậu, năng lượng, chuyển đổi số, kinh tế số và đổi mới sáng tạo.

Với ý nghĩa của chuyến thăm như vậy, Tiến sĩ Nguyễn Hồng Hải cho rằng trong 2 ngày, lịch trình hoạt động của Thủ tướng Albanese ở Việt Nam sẽ rất dày. Ngoài hội đàm chính thức giữa hai thủ tướng và hội kiến các nhà lãnh đạo cấp cao nhất của Việt Nam gồm Tổng Bí thư, Chủ tịch nước và Chủ tịch Quốc hội, Tiến sĩ Nguyễn Hồng Hải cho rằng Thủ tướng Albanese sẽ có các hoạt động như gặp gỡ và phát biểu tại diễn đàn doanh nghiệp hai nước. Hoạt động kinh tế vẫn là trụ cột quan trọng và ưu tiên cao nhất trong quan hệ đối tác chiến lược giữa hai nước. Từ khi hai nước thông qua Chiến lược Tăng cường Kinh tế Australia-Việt Nam năm 2021, và cho đến nay hai bên đã tổ chức 3 Hội nghị Bộ trưởng Đối tác Kinh tế, nhưng chưa lần nào thủ tướng hai nước phát biểu và đối thoại với doanh nghiệp hai nước. Vì vậy, nếu cả hai thủ tướng cùng dự, phát biểu và đối thoại với doanh nghiệp hai nước nhân dịp này thì điều đó sẽ có ý nghĩa rất lớn và tạo động lực mạnh mẽ, cũng như thể hiện cam kết và sự ủng hộ ở cấp cao trong việc khai thông hơn nữa quan hệ kinh tế giữa hai nước.

Tiến sĩ Nguyễn Hồng Hải cũng bày tỏ hy vọng nhân dịp này, hai nước sẽ đặt ra mục tiêu mới là trở thành những đối tác thương mại trong top 5 của nhau với kim ngạch thương mại hai chiều lên 20 tỷ USD hoặc cao hơn. Hiện Australia là đối tác thương mại lớn thứ 7 của Việt Nam, và Việt Nam là đối tác thương mại đứng thứ 10 của Australia, với kim ngạch thương mại hai chiều xấp xỉ 16 tỷ USD. Với quyết tâm mới và triển vọng hợp tác trong những lĩnh vực mới, Australia hoàn toàn có thể trở thành đối tác lớn thứ 5 của Việt Nam và Việt Nam có thể trở thành đối tác thương mại lớn thứ 7 của Australia trong vòng 5 năm tới.

Thủ tướng Albanese cũng có thể gặp gỡ và giao lưu với các cựu sinh Việt Nam từng du học ở Australia, hoặc đến thăm một doanh nghiệp của cựu sinh Việt Nam hoạt động thành công và có đóng góp nhiều cho xã hội Việt Nam - đây là một hoạt động mang tính biểu tượng, nhưng nó thể hiện sự ghi nhận đóng góp và minh chứng cho cách thức làm sao Australia có thể góp phần vào sự phát triển và thịnh vượng của Việt Nam; đến thăm Trung tâm Gìn giữ Hòa bình của Việt Nam, vì thời gian qua, sự hợp tác giữa Australia và Việt Nam trong hoạt động gìn giữ hòa bình của Liên hợp quốc phát triển rất mạnh mẽ dưới nhiều hình thức. Đặc biệt, Australia đã hỗ trợ rất lớn cho Việt Nam trong việc triển khai lực lượng gìn giữ hòa bình đến các phái bộ của Liên hợp quốc ở Nam Sudan, và cam kết tiếp tục hỗ trợ Việt Nam trong vấn đề này. Việc Thủ tướng Albanese đến thăm Trung tâm Gìn giữ Hòa bình thuộc Bộ Quốc phòng của Việt Nam dịp này không chỉ cho thấy Australia sẽ sát cánh cùng Việt Nam trong việc kiến tạo hòa bình, mà còn khẳng định lại cam kết của Australia trong việc hỗ trợ Việt Nam hoàn thành trách nhiệm với cộng đồng quốc tế, và điều này cũng khẳng định tình bạn giữa hai nước hỗ trợ và chung tay cùng nhau hoàn thành trách nhiệm vì một thế giới hòa bình và thịnh vượng cho người dân.

Nhà lãnh đạo Australia cũng có thể đến thăm và làm việc với Trung tâm Việt Nam-Australia (VAC) tại Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh. VAC do Chính phủ Australia tài trợ và là sự cam kết của Australia trong việc hỗ trợ nâng cao năng lực cán bộ quản lý của Việt Nam. Việc Thủ tướng Albanese đến thăm và làm việc với VAC một lần nữa khẳng định ý nghĩa và cam kết sự hỗ trợ chính phủ Australia trong việc giúp Việt Nam nâng cao chất lượng cán bộ quản lý và hệ thống quản trị của Việt Nam phù hợp với yêu cầu và trình độ phát triển mới của Việt Nam; hoặc thăm và phát biểu với sinh viên Học viện Ngoại giao thuộc Bộ Ngoại giao Việt Nam về quan hệ Việt Nam-Australia trong 50 năm qua và triển vọng quan hệ hai nước trong 50 năm tới. Đây cũng là dịp để Thủ tướng Albanese một lần nữa đưa ra thông điệp về chính sách đối ngoại của Australia với khu vực Đông Nam Á và rộng hơn là tầm nhìn của Australia về một khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương tự do và cởi mở.

Cuối cùng, Tiến sĩ Nguyễn Hồng Hải hy vọng Thủ tướng Albanese sẽ dành thời gian đến thăm một số công trình văn hóa có ý nghĩa trong lịch sử và văn hóa Việt Nam như Văn miếu Quốc tử giám, Đền Ngọc Sơn, hay Chùa Trấn Quốc, và đi dạo ở khu phố cổ Hà Nội, thưởng thức một món ăn ẩm thực nào đó của người Hà Nội như bún riêu cua, chả cá, cà phê trứng... Theo ông, tất cả những hoạt động trên đều rất ý nghĩa và chắc chắn sẽ củng cố thêm quan hệ đối tác chiến lược, và hơn thế nữa, là khẳng định tình bạn thân thiết giữa hai nước và hai dân tộc. Ông mong rằng chuyến thăm chính thức Việt Nam của Thủ tướng Albanese sẽ thể hiện là chuyến thăm của hai người bạn hàng xóm gần gũi nhau ở hai đầu của một vùng biển mở, chứ không phải ở hai đầu của hai lục địa xa cách về địa lý.
    

Thời gian qua, các nhà lãnh đạo của cả Việt Nam và Australia đã đạt được sự đồng thuận và tỏ rõ quyết tâm nâng cấp quan hệ đối tác chiến lược hiện nay lên thành đối tác chiến lược toàn diện trong năm 2023. Trong chuyến thăm chính thức Australia của đoàn đại biểu Quốc hội Việt Nam do Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ dẫn đầu vào tháng 11/2022 và mới đây là trong chuyến thăm chính thức Việt Nam của Toàn quyền Australia David Hurley hồi tháng 4/2023, lãnh đạo hai bên một lần nữa khẳng định mong muốn nâng cấp quan hệ. Cho đến nay, hai bên đã đạt được sự nhất trí về nội hàm và nội dung của quan hệ đối tác chiến lược toàn diện. Tiến sĩ Nguyễn Hồng Hải tin rằng việc nâng cấp quan hệ song phương sẽ diễn ra trong năm 2023 dù trong chuyến thăm của Thủ tướng Albanese đến Việt Nam hai bên có kịp chính thức thông báo việc nâng cấp quan hệ hay không. Việc nâng cấp quan hệ cũng có thể diễn ra vào cuối năm 2023 nhân dịp Thủ tướng Việt Nam Phạm Minh Chính thăm chính thức Australia dự kiến vào cuối năm nay.

Tiến sĩ Nguyễn Hồng Hải hy vọng rằng một mối quan hệ đối tác chiến lược toàn diện dựa trên độ tin cậy chính trị cao giữa hai nước sẽ đem lại sự hợp tác chiến lược sâu sắc trên cả các trụ cột hiện nay và trong những lĩnh vực mới. Sự hợp tác chiến lược đó diễn ra thực chất theo đúng nghĩa của khái niệm "chiến lược" trên ba trụ cột là: Thứ nhất, chính trị, an ninh và quốc phòng; thứ hai, kinh tế, thương mại và đầu tư; thứ ba, giao lưu nhân dân trong đó có giáo dục và trao đổi văn hóa. Ông mong rằng trong thời gian tới và với khuôn khổ hợp tác chiến lược mới, hai bên sẽ có nhiều hoạt động giao lưu nhân dân và trao đổi văn hóa hơn nữa vì văn hóa và nhân dân mới là chất keo gắn kết hai nước và hai dân tộc được bền chặt và lâu dài./.

Thoibaovietuc.com/Nguồn vnanet.vn