RFI dẫn ý kiến nhà nghiên cứu an ninh hàng hải Nguyễn Thế Phương thuộc Đại học New South Wales (Australia) cho rằng quốc phòng và an ninh nằm trong những lĩnh vực được tăng cường hợp tác trong khuôn khổ quan hệ “đối tác chiến lược toàn diện” mà Việt Nam và Australia vừa ký kết. Tuy nhiên, hợp tác an ninh quốc phòng song phương sẽ “không phô trương” như hợp tác giữa Australia và Philippines, đặc biệt tại Biển Đông.

Theo ông Nguyễn Thế Phương, trước khi hai nước nâng cấp lên quan hệ “đối tác chiến lược toàn diện”, điểm nổi bật nhất trong hợp tác an ninh quốc phòng song phương là Australia hỗ trợ Việt Nam trong các vấn đề liên quan tới gìn giữ hòa bình, thông qua hỗ trợ tài chính, huấn luyện, đặc biệt là dạy tiếng Anh cho quân nhân Việt Nam. Australia cũng bán lại cho Việt Nam một số vật tư kỹ thuật để Việt Nam có thể kéo dài tuổi thọ một số loại vũ khí thuộc hệ Mỹ và châu Âu trong biên chế của quân đội Việt Nam. Ngoài ra, hai nước có một số hợp tác nhỏ trong an ninh hàng hải, những trao đổi, thăm viếng lẫn nhau.

Lĩnh vực hợp tác an ninh giữa Việt Nam và Australia còn nhiều tiềm năng trong tương lai, đặc biệt là sau khi hai nước nâng quan hệ lên hàng “đối tác chiến lược toàn diện”.:

Thứ nhất, với tầm mức quan hệ hiện nay, “niềm tin chính trị” giúp hai bên cởi mở với nhau, “mở khóa” những mảng an ninh quốc phòng có chiều sâu và thực chất hơn.

Thứ hai, mở rộng hơn nữa hợp tác trong an ninh hàng hải có thể liên quan tới huấn luyện, chia sẻ thông tin tình báo, thăm viếng lẫn nhau. Tần suất và số lượng về mảng hợp tác này giữa Việt Nam và Australia sẽ tăng lên.
Thứ ba, Việt Nam và Australia sẽ tăng cường trao đổi quân nhân. Việt Nam sẽ cử sang học ở Australia, đặc biệt là học trong các Học viện Quốc phòng cũng như trong các trường đại học lớn có những chương trình về an ninh quốc gia có tiếng.

Tuy vậy, hợp tác về an ninh hàng hải và an ninh quốc phòng giữa Việt Nam và Australia nói riêng và với các quốc gia phương Tây nói chung, ngay cả Hàn Quốc và Nhật Bản, sẽ không mang tính phô trương theo kiểu Philippines hiện tại mà chỉ mang tính “mềm” đằng sau, như huấn luyện, trao đổi thông tin. Ví dụ Australia sẽ hỗ trợ xây dựng cơ sở hạ tầng, hoặc Việt Nam sẽ tham gia cùng với Australia bên trong một cơ chế mang tính đa phương. Đó là cách thức Việt Nam sẽ tiến hành những hoạt động mang tính an ninh quốc phòng với các quốc gia khác, đặc biệt là với các nước trung cường, chứ không có quy mô và mức độ như những gì mà Australia và Philippines đang làm.

Ông Nguyễn Thế Phương dự báo, ASEAN nói chung và Việt Nam nói riêng sẽ đóng một vai trò quan trọng trong cách thức Australia sẽ đối phó với quá trình trỗi dậy của Trung Quốc trong bối cảnh ảnh hưởng của Trung Quốc lan ngày càng gần tới Australia hơn. Việc Australia cố gắng tìm cách cải thiện quan hệ với Trung Quốc sẽ không làm ảnh hưởng mối quan hệ hiện nay với ASEAN và đặc biệt, cũng sẽ không tác động lớn tới việc Australia xích lại gần Mỹ, cũng như với những dự án an ninh của Australia với Mỹ cùng các đồng minh, như AUKUS./.